Meme Kanseri Bilinçlendirme Ayı (1-31 Ekim)

Görülme oranı devamlı artan meme kanseri  1960 yılından günümüze kadar 20 kişiden 1 kişide görülme oranından, 8 kişiden 1 kişide görülme oranına yükselmiştir. Aslında gelişen ve değişen teknolojiyle beraber oranın azalması yerine artıyor olmasının nedeni hala bilinememektedir. Ancak en azından erken teşhis adına meme kanseri tanı ve belirtilerinden, tedavi yöntemlerine kadar birçok bilgiyi bu yazıda bulabileceksiniz. Ama öncelikle belirmek istediğim, herkesin bildiği ve doğru olduğunu düşündüğü meme kanserinin sadece kadınlarda olduğu yönündeki bilgilerin yanlış olduğudur. Meme kanseri görülen kişilerden 99 tanesi kadın ise 1 kişi de erkektir. Oran haylice düşük olsa da Amerikan Kanser Birliği, yılda 1.500 – 2.000 arasında erkeğin bu hastalığa yakalanacağını tahmin etmektedir.

Tanı ve Belirtiler;

Meme dokusunda ele gelen sertlik
Meme derisinde kalınlaşma ve kızarıklık
Meme başında iyileşmeyen yaralar
Koltuk altında ele gelen sertlik
Meme başından gelen kanlı ve sulu akıntılar

Yıllık mamografi kontrollerini yaptıran kadınlara yukarıda görülen belirtiler oluşmadan meme kanseri teşhisi konulabilir hale gelmiştir. Erken teşhis konulan hastalarda tedavi başarı oranı %90-99 oranındadır ve yadsınamayacak niteliktedir. Bu gibi hastalarda cerrahi tedavisi minimum düzeydedir ve çoğu hasta için kemoterapiye bile gerek duyulmaz. Mamografi kontrolünü yaptırmanın yanı sıra belirli aralıklarla elle kendi kendine kontroller yapılmalıdır.

Tedavi;

Meme kanseri oluşumu hızlı bir süreçte izlenmez. Tümör ortalama 5-7 yılda 1 cm büyüklüğe erişir. Vücut yayılımı öncelikle lenf kanalları yoluyla koltuk altı lenf bezlerine ve daha sonra kan yoluyla karaciğer ve kemik gibi uzak organlara olur. Meme kanseri cerrahi tedavisi alanında uzmanlaşmış hekimler tarafından yapılmalıdır. Ekibin başlıca temel üyeleri meme cerrahı, tıbbi onkolog ve radyasyon onkoloğudur. Genelde tercih edilen cerrahi şekli meme dokusunun tamamen çıkarıldığı mastektomi ameliyatıdır. Fakat, erken evre küçük tümörlerde meme koruyucu cerrahi yapılması da uygundur. Kanserli dokunun memeden, çevresinde bir parça sağlıklı meme dokusu bırakılarak çıkarılmasına lumpektomi adı verilir. Ancak, lumpektomi yapılan memelere daha sonra radyoterapi verilmesi şarttır. Uygulanan cerrahi tedavi sonrası hekim isteğine göre gerekiyorsa kemoterapi yapılır. Bazı durumlarda radyoterapi uygulaması da gerekebilir. Ancak tümörün büyük olduğu durumlarda tedaviye önce kemoterapi ile başlanıp tümör küçültüldükten sonra cerrahiye uygun hale getirilmesi gerekebilir.

Meme Kanseri Riskini Arttıran Faktörler;

50 yaş üzerinde olunması
Yakın akrabalardan biri meme kanseriyse,
(anne veya kızkardeş meme kanseri ise, 2-3 kat daha fazla)
Daha önceden diğer memede kanser tespit edilmiş olması
Adet görmeye 12 yaşından önce başlamış olması
Hiç gebe kalmamış olması
Adet görmesi 50 yaşından sonra da devam ediyor olması

Erken teşhisin hayat kurtardığı bu gibi durumlarda kontrolleri aksatmamak ve önemsemek gereklidir. Ulusal kanser tarama programı önerilerine göre ülkemizde uygulanan meme kanseri tarama protokolü aşağıdaki gibidir.

20-40 yaş arası; Ayda bir kendi kendine meme muayenesi, iki yılda bir klinik meme muayenesi
40-69 yaş arası; Ayda bir kendi kendine meme muayenesi, yılda bir klinik meme muayenesi, iki yılda bir mamografi çekilmesi gerekmektedir.